Nikotin nedir, nikotin zararları ve insan üzerindeki etkileri nelerdir?
Nikotin patlıcangiller (Solanaceae) bitki familyasında bulunan güçlü bir uyarıcı ve alkaloid'dir. Nikotin insan vücuduna kolayca geçebilir. Vücuda alınış şekli burun, ağız, ciğerler yada cilt tarafından olabilir. Sadece 10 saniye içerisinde kana karışarak insan beynine kadar ulaşır. Nikotin adını Portekizdeki Fransız Büyükelçisi Jean Nicot de Villemain tarafından 1560 yılında tütün tohumlarını Brezilya'dan Paris'e getirdiği için adının verildiği “Nicotiana Tabacum” denilen tütün bitkisinden almıştır.
Nikotinin insan vücudundaki etkileri
Nikotin'in MSS (merkezi sinir sistemi) ve çevresel sinir sisteminde eşit derecede uyarıcı ve depresan etkileri bulunmaktadır. Nikotin alındıktan sonra , öfori, uyanıklık, hafıza ve dikkatin artması ve sıkıntıdan kurtulma gibi etkiler oluşur. Ama aynı zamanda nikotinin kendisi de gerginlik yaratmaktadır. Nikotinin etkilerine karşı tolerans gelişir ve ilk sigara kullanırken oluşan etkiler oluşmaz.
Amerikan Kalp Derneği'ne göre nikotin bağımlılığı tarihsel olarak kırılması en zor bağımlılıklardan biri olup, nikotin bağımlılığını belirleyen farmakolojik ve davranışsal özellikler, eroin ve kokain bağımlılığını belirleyen özelliklere benzerdir.
Sigaraya bağlı yan etkiler
Genelde üst solunum yollarında karsinojen etki(halk dilinde kanserojen),çok fazla alımında ise kokarsinojen etki (bozunmuş hücre,kanserli doku)görülür, damarları büzme etkisinden dolayı ise kalp dolaşım sisteminde problemler oluşturur. Yüksek tansiyon, kalp krizi riskinin 20 kat artması, kalp durması, koroner arter hastalığı; hamilelikte kullanımda erken doğum, düşük doğum ağırlığı, düşük oluşturduğu bilinmektedir. Ayrıca ağız, damak, gırtlak kanserlerinin %90’ından fazlası sigaraya bağlı olup, akciğer kanseri olanlarda birinci sıra sigara kullananlarındır.
Nikotinin Zararları: Vücudun Sinsi Düşmanı
Sigara, modern toplumun en büyük sağlık sorunlarından biridir. İnsan sağlığına yönelik birçok tehlikeyi içinde barındıran sigaranın en önemli bileşenlerinden biri olan nikotin, vücuda ciddi zararlar veren bir maddedir. Bu makalede, nikotinin zararlarını derinlemesine ele alacak ve insan sağlığına olan olumsuz etkilerini ayrıntılı bir şekilde açıklayacağız.
Nikotin, doğal olarak tütünde bulunan bir alkaloiddir. Sigara içimi sırasında nikotin, akciğerlerden hızla emilir ve kana karışır. Kısa sürede beyne ulaşarak merkezi sinir sistemi üzerinde uyarıcı bir etki yaratır. İşte tam da bu noktada, nikotin vücutta ciddi problemlere yol açmaya başlar.
Nikotin, bağımlılık oluşturan bir maddedir. Beyindeki nikotin reseptörlerine bağlanarak dopamin salınımını artırır. Dopamin, "ödül" ve "haz" hissiyle ilişkilendirilen bir nörotransmitterdir. Sigara içen kişiler, nikotinle birlikte gelen bu haz duygusunu tekrar yaşamak için sürekli sigara içme ihtiyacı hissederler. Bu durum, sigara bağımlılığının temelini oluşturur ve kişinin sigarayı bırakma çabalarını engeller.
Nikotin, sadece bağımlılık yapmakla kalmaz, aynı zamanda bir dizi sağlık sorununa da yol açar. Sigara içenlerde akciğer kanseri, kalp hastalıkları, inme, kronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH), bronşit, astım ve diğer birçok solunum yolu rahatsızlığı riski artar. Nikotin, kan damarlarını daraltarak kan basıncını yükseltir ve kalp krizi riskini artırır. Ayrıca, bağışıklık sistemi üzerinde olumsuz bir etkisi olduğu için enfeksiyonlara karşı daha savunmasız hale gelirsiniz.
Nikotin ayrıca cildiniz üzerinde de zararlı etkilere sahiptir. Sigara içmek, ciltte erken yaşlanmaya neden olur ve kırışıklıkların oluşumunu hızlandırır. Sigara içenlerde ciltte matlık, solgunluk, sivilce ve lekeler gibi sorunlar daha sık görülür. Ayrıca, sigara içimi, dişlerde sararmaya, kötü nefese ve diş eti hastalıklarına yol açabilir.
Nikotin, insan sağlığı üzerindeki zararlı etkileriyle bilinen bir düşmandır. Sigara içmek, nikotin maruziyetini artırır ve bir dizi sağlık sorununa yol açar. Ancak unutulmamalıdır ki, sigarayı bırakmak her zaman mümkündür ve sağlığınızı korumak için en önemli adımlardan biridir. Kendinizi ve sevdiklerinizi nikotinin zararlarından korumak için sigarayı bırakmayı düşünün ve sağlıklı bir yaşamın keyfini çıkarın.
Nikotinin Tıbbi Kullanımı
Nikotin sigarayı bırakmak için tıbbi olarak kullanılmaktadır. Doktor kontrolünde alınan düşük dozlarda nikotin sigaranın yoksunluk belirtilerini azaltmaya yardımcı olamaktadır. Bu amaçla nikotin sakızları, nikotin bantları ve nikotinli burun spreyleri geliştirilmiştir. Bazı ülkelerde elektronik sigaralar'da bu amaçla doktor kontrolünde kullanılmaktadır. Bazı bilim adamları tarafından elektronik sigaraların, nikotin yoksunsunluğunu engellemesinin yanı sıra, sigaraya benzer şekilde kullanılması sebebi ile sigara bıraktırmada kullanılan en etkili tedavi şekillerinden biri olduğu kabul edilmektedir. Fakat karşıt düşüncede bulunan bazı bilim adamları, sigara benzeri bir kullanımı olduğu için sigara bağımlılığının yerini elektronik sigara bağımlılığına çevireceğini, bu yüzden de elektronik sigaraların sigara bırakma tedavisi amacı ile kullanılmaması gerektiğini savunmaktadır.
Böcek ilacı olarak kullanımı
Nikotin, tarih boyunca böcek ilacı olarak da kullanılmıştır. 2. Dünya Savaşından sonra dünya çapında 2.500 tondan fazla nikotin böcek ilacı (tütün endüstrisinin atıkları) kullanılmış, fakat 1980'lerde nikotin böcek ilacı kullanımı 200 ton altına düşmüştür. Bunun nedeni, daha ucuz ve memelilere daha az zararlı olan başka böcek ilaçlarının bulunmasıdır.
Halen ABD'de organik tarımda nikotinin tütün tozu şeklinde bile kullanılması yasaktır.